| بررسی انسجام متنی و منطق روایت بر اساس دیباچه و حکایات چهارمقاله |
| کد مقاله : 1204-CPLLR |
| نویسندگان |
|
فاطمه وحدتی *1، لیلا هاشمیان2 1دانشگاه بوعلی سینا، گروه زبان و ادبیات فارسی 2عضئ هیات علمی |
| چکیده مقاله |
| این پژوهش به بررسی انسجام متنی و منطق روایت در دیباچه و حکایات چهارمقاله نظامی عروضی بر اساس نظریهٔ انسجام هالیدی و حسن می‌پردازد. هدف اصلی، تحلیل تفاوت‌های کاربرد مؤلفه‌های انسجام‌بخش (دستوری، واژگانی و پیوندی) در دیباچه و حکایات این اثر است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر تحلیل داده‌های متنی است که از طریق نمونه‌برداری از دیباچه و حکایات (هرکدام ۱۲۰ سطر) انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که در دیباچه، عناصر انسجام واژگانی مانند تکرار، ترادف و تضاد به‌منظور تزیین کلام و ایجاد موسیقی کلامی بسامد بالایی دارد، درحالی‌که در حکایات، مؤلفه‌های دستوری (ارجاع، حذف، جانشینی) و پیوندی (افزایشی، سببی، زمانی) برای پیشبرد روایت غالب هستند. این تفاوت ناشی از ماهیت توصیفی و تزیینی دیباچه در مقابل کارکرد روایی حکایات است. همچنین، گرچه نثر فنی چهارمقاله در هر دو بخش تأثیرگذار است، اما منطق روایت در حکایات موجب کاهش عناصر زینتی و افزایش عناصر انسجام‌بخش کارکردی شده است. این مطالعه موفق به تبیین تفاوت‌های ساختاری دیباچه و حکایات از منظر انسجام متنی و نقش آن در شکل‌گیری سبک نگارش شده است. |
| کلیدواژه ها |
| انسجام متنی، چهارمقاله، منطق روایی، نثر فنی، زبان‌شناسی نقش‌گرا. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |