مطالعه تطبیقی پیوندهای زبانی و محتوایی شعر اقبال لاهوری با شعر و فرهنگ عربی
کد مقاله : 1200-CPLLR
نویسندگان
علی اکبر محمدی *1، ناعمه مرتضایی2
1استادیار زبان و ادبیات عربی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
2استان خراسان جنوبی، بیرجند، انتهای بلوار شهید آوینی، پردیس دانشگاه بیرجند، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان و ادبیات فارسی
چکیده مقاله
محمد اقبال لاهوری (۱۸۷۷- ۱۹۳۸م) شاعر و اندیشمند پاکستانی است. استفاده وسیع از آموزه های قرآنی، سبب شکل گیری پیوندهایی بین شعر فارسی اقبال با شاعران برجسته عرب شده است. هم چنین نقش صنعت ترجمه و افرادی همانند عبدالوهاب عزام که زمینه جدی آشنایی متفکران مسلمان با شعر اقبال لاهوری و مضامین رهایی بخش او برای ملت های مسلمان را امکان پذیر ساخته اند؛ حائز اهمیت است. نوع تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای بوده است. یافته های تحقیق نشان داد که اصلی ترین اقتباس های نوآورانه اقبال از قرآن در واژگان همانند قالوابلی، تقابل های دوگانه همانند دنیا و عقبا ، مضامین یکتاپرستی، و مقام پیامبران در گفتمان اعتقادی بوده است. اصلی ترین نمودهای مشترک بین شعر اقبال لاهوری و ابوالعلا معری شامل مفهوم مرگ و کهن الگوی سفر بوده و تقدیر گرایی و جبر و اختیار ، اصلی ترین مضامین مشترک با شعر شابی در مفهوم عشق و بیشترین اشتراک در مضامین شیعی بین شعر اقبال با اربلی و احمد وائلی در همراهی با کاروان کربلائیان و مقام شهید جاوید امام حسین (ع) ایجاد شده است.
کلیدواژه ها
ادبیات تطبیقی، اقبال لاهوری، شعر عربی، شابی، معری، وائلی
وضعیت: پذیرفته شده