بررسی تطبیقی داستان موسی در قرآن و دو غزل مولانا از لحاظ تصویرپردازی هنری ( با رویکرد رویای گویا)
کد مقاله : 1199-CPLLR
نویسندگان
رحمان محمودی *1، امیر مومنی هزاوه2
1دانشجو
2هیئت علمی
چکیده مقاله
این پژوهش به بررسی تطبیقی بازآفرینی تجربه وحیانی موسی (ع) در قرآن (سوره‌های طه: 9-23 و قصص: 29-35) و غزل‌های 1414 و 131 مولانا با تمرکز بر نظریۀ رویای گویا (spokesdream) و چرخه تصویرسازی هنری می‌پردازد. با استفاده از رویکرد توصیفی-تحلیلی و روش کیفی، داده‌ها از طریق تحلیل بینامتنی، نشانه‌شناختی و بلاغی با ابزار MAXQDA و کدگذاری دستی بررسی شدند. فرضیه پژوهش مبنی بر این است که مولانا با الهام از تصاویر قرآنی و نظریۀ رویای گویا، تجربۀ وحیانی موسی (ع) را به تجربه عرفانی (سلوک و وصال) تبدیل کرده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که غزل 1414 با تصاویر آتش، عصا-ثعبان و تیه، بر سلوک و تحول وجودی تأکید دارد، در حالی که غزل 131 با تصاویر نور و بهشت، وصال و تجلی نور الهی را بازتاب می‌دهد. هر دو غزل از چرخه تصویرسازی رویای گویا (حقایق الهی → تصویر ملموس → درک حسی → شهود → کلام) برای تبدیل مفاهیم قدسی به کلام شاعرانه بهره می‌برند. تفاوت‌ها در تم (رنج در 1414، شوق در 131) و ابزار بلاغی (زبان عربی در 1414، تکرار در 131) نشان‌دهنده دو جنبه متفاوت سلوک عرفانی است. این پژوهش با ارائه چارچوبی نوآورانه، پیوند عمیق قرآن و شعر عرفانی را تأیید کرده و برای مطالعات تطبیقی ادبیات عرفانی پیشنهادهایی ارائه می‌دهد.
کلیدواژه ها
واژگان کلیدی: قرآن، غزلیات مولانا، رویای گویا، تصویرسازی هنری، موسی (ع)، عرفان اسلامی.
وضعیت: پذیرفته شده