| «آینه‌ای برای آینه خاقانی» تحلیل فرایندهای مدیحه ای از خاقانی بر اساس دستور نقش گرای هلیدی |
| کد مقاله : 1188-CPLLR |
| نویسندگان |
|
نسرین فقیه ملک مرزبان *1، فرزانه سادات هجرتی2 1عضو هیات علمی 2دانشجو |
| چکیده مقاله |
| دستور نقش‌گرای هلیدی در قالب زبان شناسی نقش گرا و با تکیه بر کارکرد اجتماعی زبان بنیان نهاده شد. این نظریه بر دو پایۀ نظام و نقش استوار است. هلیدی در این دستور برای تحلیل گفتمان سه فرانقش بینامتنی، فردی و اندیشگانی را در نظر می گیرد. فرایند اندیشگانی به بررسی نقش زبان در بازنمود واقعیت می پردازد. این فرانقش شامل شش فرایند رابطه ای، ذهنی، مادی، رفتاری، وجودی و کلامی می‌گردد. در این پژوهش مدیحه ای کوتاه از جمله مدایح خاقانی برگزیده شده و بر اساس این نظریه بررسی می شود. در این مدیحه شاعر به ستایش ممدوح خویش، غیاث الدین محمد، می پردازدو سعی می کند خود،ممدوح و صفاتش و نوع نگاه خود را با کمک مفهوم و مضمون آینه بازشناسایی کند. در قصاید مدحی بدین جهت که شاعر تنها در صدد ستایش ممدوح است، از فرایند رابطه ای بیش از سایر فرایندها بهره می گیرد. التزام خاقانی به توصیف فضا و بهره گیری از الفاظ، خاصّه الفاظ مادی در شعر برای معناسازی، فرایند مادی را به جهت فراوانی در جایگاه بعد قرار می دهد. فرایند های رفتاری، ذهنی، وجودی و کلامی نیز پس از دو فرایند نخست در خدمت ستایشگری شاعر از جهت بسامد آماری قرار می گیرند. |
| کلیدواژه ها |
| کلیدواژه ها:دستور نقش گرای هلیدی، فرانقش اندیشگانی، خاقانی، مدیحه. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |