تحلیل فرگشتی رمان رازی در کوچه‌ها اثر فریباوفی
کد مقاله : 1180-CPLLR
نویسندگان
فرزانه کوچک پور *، حسن اکبری بیرق
دانشگاه سمنان
چکیده مقاله
نظریه«فرگشت بر اساس انتخاب طبیعی» که در نیمه دوم قرن نوزدهم توسط چارلز داروین ارائه شد، محدود و منحصر به حیطه زیست‌شناسی نماند و بر هستی‌شناسی و درک عالمان علوم انسانی و اجتماعی از موضوعات مورد مطالعه خود، تأثیر ژرفی نهاد. روان‌شناسی و نقد ادبی، از جمله معارفی بودند که به لحاظ بینش و روش، تحت تأثیر این نظریه قرار گرفتند و داروینیسم ادبی را بنیان نهادند. داروینیسم ادبی مدعی است رفتارهای ادبی در طبیعتِ فرگشت‌یافته بشر ریشه دارد. در این مقاله کوشیده‌ایم گزارشی از سیر تأثیرپذیری ادبیات و نقد ادبی از نظریه فرگشت (تکامل) ارائه کنیم و نشان دهیم که نقد ادبی فرگشتی، با برجسته‌سازی نیازهای اساسی و مشترک انسان از قبیل جذابیت جنسی، فرزند آوری، موقعیت اجتماعی، بر پایه روانشناسی و زیست‌شناسی فرگشتی، ضمن ارائه خوانشی نوین از متون ادبی به کاوش در شخصیت‌های انسانی که در ادبیات بازنمایی شده، می‌پردازد. پس از معرفی این رهیافت به متون ادبی، با روشی توصیفی-تحلیلی، رمان رازی در کوچه‌ها نوشته فریبا وفی را به محک نقد فرگشتی زده‌ایم و با استخراج و استقصای مضمون‌های داروینیستی در این داستان و رفتارهای زیستی و وجودی شخصیت‌های رمان به این نتیجه رسیده‌ایم که نقد ادبی برپایه نظریه فرگشت، ظرفیت بازنمایی محتوای زیستی متون داستانی را داراست و طبیعت انسانی را به خوبی از طریق تحلیل این نوع متون به تصویر می‌کشد.
کلیدواژه ها
داروینیسم، نقد فرگشتی، داستان فارسی قرن چهاردهم شمسی، فریبا وفی، رازی در کوچه‌ها
وضعیت: پذیرفته شده