| آسیب‌شناسیِ آموزشِ تحلیلِ متن در کتاب‌های فارسی دورۀ اول متوسطه از نگاه دبیران |
| کد مقاله : 1177-CPLLR |
| نویسندگان |
|
علی اکبر کمالی نهاد *1، آرزو سجادی فر2 1عضو هیئت علمی گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی888-56441، تهران، ایران 2دبیر آموزش و پرورش |
| چکیده مقاله |
| هدف پژوهش حاضر، آسیب‌شناسی آموزش تحلیل متن در کتاب‌های فارسی دوره اول متوسطه از منظر دبیران زبان و ادبیات فارسی است. تحلیل متن، به‌عنوان یکی از مهارت‌های کلیدی در پرورش تفکر انتقادی، سواد زبانی و درک عمیق از متون، نقش مهمی در فرآیند آموزش زبان فارسی ایفا می‌کند. با این حال، شواهد میدانی و بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که آموزش این مهارت در کتاب‌های درسی رسمی با موانع متعددی روبه‌رو است.این پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شده و جامعه آماری آن شامل دبیران ادبیات فارسی دوره اول متوسطه ناحیه ۳ آموزش‌وپرورش تبریز بوده است. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بوده و تحلیل داده‌ها بر اساس روش تحلیل مضمون صورت گرفت. یافته‌های پژوهش در قالب پنج محور اصلی طبقه‌بندی شد: شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردهای معلمان، و پیامدهای آموزش تحلیلی.نتایج نشان داد که ضعف محتوای کتاب‌های فارسی، تمرین‌های حافظه‌محور، فقدان آموزش تخصصی برای معلمان، محدودیت‌های زمانی و ساختاری، ارزشیابی غیرتحلیلی و نبود پشتیبانی مدیریتی از جمله موانع اصلی آموزش تحلیل متن در مدارس هستند. با این حال، برخی معلمان با اتکا به تجربه، خلاقیت و منابع غیررسمی، توانسته‌اند گام‌هایی در جهت تقویت این مهارت بردارند.پژوهش در نهایت پیشنهاد می‌دهد که اصلاح محتوای درسی، طراحی راهنمای تدریس تحلیل، برگزاری دوره‌های ضمن‌خدمت، ارتقای ارزشیابی تحلیلی، و استفاده از منابع چندرسانه‌ای می‌تواند به ارتقاء جایگاه تحلیل متن در نظام آموزشی کمک نماید. |
| کلیدواژه ها |
| "تحلیل متن"، "آموزش زبان فارسی"، "آسیب‌شناسی"، "کتاب فارسی"، "معلمان ادبیات فارسی"، "دوره اول متوسطه" |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |