| بررسی مفهوم و جایگاه سرزمینهای حسن‌خیز در شعر و نثر فارسی |
| کد مقاله : 1170-CPLLR |
| نویسندگان |
|
سلیمان هاشم بیگی * دانش آموخته دکتری دانشگاه ایلام |
| چکیده مقاله |
| چکیده در ادبیات کلاسیک فارسی، مفاهیمی چون زیبایی و حسن، نهتنها در سطح عاطفی و شاعرانه مطرح شده‌اند، بلکه با مناسبات اجتماعی و فرهنگی پیوند خورده‌اند. یکی از نمودهای برجستۀ این پیوند، بازنمایی وضعیت غلامان و کنیزانی است که از سرزمینهای گوناگون به ایران آورده شده‌اند که در متون ادبی با ویژگیهای ظاهری و رفتاری خاصی توصیف میگردند. این مناطق، که در ذهنیت ایرانیان به عنوان «سرزمین‌هایی حسن‌خیز» معروف شدند، مکانهایی هستند که نه از نظر جغرافیایی، بلکه از منظر زیبایی‌شناسی فرهنگی، خاستگاه زیبایی تلقی میشدند. این مقاله با رویکردی توصیفی – تحلیلی و با استناد به شواهدی از متون منظوم و منثور ادب فارسی، به بررسی چگونگی شکل‌گیری این مفهوم و کارکردهای آن در متون ادبی میپردازد و هدف آن است که نشان داده شود، چگونه تصورات فرهنگی دربارۀ زیبایی، در بستر تجربۀ تاریخی بردهداری، منجر به بازنمایی خاصی در ادبیات شده‌است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تعبیراتی مانند بت چینی، نگار ختنی و غیره، نه فقط نشانههایی در ارتباط با اقوام و نژادهای خاص هستند، بلکه حامل دلالتهایی فرهنگی در باب عشق و زیبایی می‌باشند. این مقاله میکوشد به فهمی بهتر در باب نسبت ادبیات با ساخت اجتماعی کمک کند و نشان دهد چگونه زبان ادبی باعث می‌شود، تجربۀ تاریخی و زیبایی‌شناسی در هم تنیده شوند. |
| کلیدواژه ها |
| کلیدواژه: شهرهای حسن‌خیز، بردگان، زیبایی، ادبیات فارسی |
| وضعیت: پذیرفته شده |