| رویکرد پیکره بنیاد در زبانشناسی حقوقی: تحلیل زبانشناختیِ موادی از قانون مدنی و آیین‌نامه‌های اجرایی |
| کد مقاله : 1169-CPLLR |
| نویسندگان |
|
فرامرز مژدکانلو * دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه علامه طباطبائی |
| چکیده مقاله |
| این پژوهش به تحلیل زبانشناختیِ موادی از قانون مدنی ایران و آیین‌نامه‌های اجرایی فارسی با تکیه بر ابزارها و راهبردهای زبانشناسی پیکره‌ای و با استفاده از نرم‌افزار AntConc می‌پردازد. هدف اصلی این تحقیق، شناسایی سبک زبانی این دو نوع متن حقوقی و مقایسۀ کیفیتِ استفاده از زبان در تدوین آن‌ها است. از این طریق بستری برای درک ویژگیها و چالشهای زبانشناختی متون مزبور و آسیبشناسی آن‌ها و درنهایت ارائۀ چارچوبی معیار و مدون برای تدوین و ساماندهیِ زبان حقوق در ایران فراهم میآید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که قانون مدنی به دلیل ماهیت بنیادین خود، از زبان صریح‌تری استفاده می‌کند، در حالی که آیین‌نامه‌های اجرایی به دلیل نیاز به دقت بیشتر در تبیین جزئیات اجرایی، از ساختارهای زبانی پیچیده‌تر و تخصصی‌تر بهره می‌برند. در پژوهش حاضر استفاده از ابزارهای مختلف AntConc نظیر Word List، Concordance و Collocates امکان تحلیل سریعتر، دقیقتر و جامعتر متون را فراهم کرده است و به شناسایی الگوهای زبانی ویژه در هر یک از متون حقوقی مزبور کمک کرده است. این پژوهش تأکید می‌کند که رویکرد پیکرهبنیاد و امکانات زبانشناسی پیکره‌ای در بهبود فهم متون حقوقی و شناخت سبک و سیاق زبان بهکاررفته در آن‌ها و در چشماندازی غایی در ترسیم چارچوبی برای تدوین اصولیتر و درستتر قوانین و آیین‌نامه‌ها می‌توانند نقش مؤثری ایفا کنند. راهبردهای زبانشناسی پیکره‌ای ابزار و روشی کارآمد برای مطالعات نظاممند و سازمانیافته در زبانشناسی حقوقی است و این پژوهش گامی در راستای نمایاندن کاراییِ رویکردهای پیکرهبنیاد در تحلیل متون تخصصی از جمله متون حقوقی خواهد بود. |
| کلیدواژه ها |
| زبانشناسی پیکره‌ای، زبانشناسی حقوقی، قانون مدنی، آیین‌نامه‌های اجرایی، سبک زبان. |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی |