| تحلیل وجوه «دیگری» در شعر سیمین بهبهانی |
| کد مقاله : 1165-CPLLR |
| نویسندگان |
|
شیرزاد طایفی *1، مهشاد خاکی زاده2 1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران 2دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، گرایش ادبیات معاصر، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران |
| چکیده مقاله |
| «دیگری» به عنوان یکی از عوامل خویشتن‌شناسی، طی دهه‌های گذشته مورد توجه نظریه‌پردازان مختلفی، از جمله میخائیل باختین بوده‌است. بررسی زوایای «دیگری» و معرفی آن به عنوان بخشی از زندگی اجتماعی انسان و نقش تأثیرگذار او، سبب شده این مفهوم در آثار ادبی، اعم از شعر و نثر مورد بررسی قرار گیرد. «من» تنها در تعامل با «دیگری» معنا می‌یابد و هر تلاشی برای حذف یا نادیده گرفتن آن، زمینه‌ساز خودکامگی و شکل‌گیری تنش‌های اجتماعی می‌شود؛ این تنش‌ها نه‌تنها روابط فردی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، بلکه در سطح گسترده‌تر، بر مناسبات میان ملت‌ها و کشورها نیز اثرگذارند؛ بنابراین، پذیرش و درک «دیگری» به عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از زیست انسانی، امری ضروری است. در این جستار، به روش تحلیلی- تفسیری و با بهره‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی، ابتدا سیر شکل‌گیری مفهوم «دیگری» طبق نظریۀ باختین به صورت گذرا تبیین و سپس با بررسی اشعار سیمین بهبهانی سعی شده مضامین و وجوه مختلف «دیگری» در این اشعار تقسیم‌بندی و تحلیل شده و نشان داده‌شود که «دیگری» صرفاً موجود زنده یا مخاطب متن شعری نیست؛ بلکه مفاهیم انتزاعی مثل وطن یا پدیده‌های طبیعی می‌توانند نمودی از آن باشند که شاعر می‌کوشد به کمک آن‌ها تصویری از خود برای ابراز عواطف، احساسات و اعتقاداتش ارائه دهد. این نوشته می‌تواند درآمدی برای پژوهش‌های بعدی درباره بازتاب «دیگری» در ادبیات ایران و جهان باشد. |
| کلیدواژه ها |
| میخائیل باختین، دیگری، خودشناسی، سیمین بهبهانی |
| وضعیت: پذیرفته شده |