دانشنامه‌نویسی در حوزۀ نظریه‌های ادبی؛ دستاوردها، نیازها و چالش‌ها
کد مقاله : 1163-CPLLR
نویسندگان
شیرزاد طایفی *1، حجت بوداقی2
1دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علّامه طباطبائی، تهران، ایران
2دانش‌آموختۀ دکتری زبان ادبیات فارسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده مقاله
از مهم‌ترین نیازهای پیشرفت علمی، تدوین دانش‌نامه‌هایی است که در تمامی رشته‌های علوم انسانی، یا در رشته‌ای معین، موثّق‌ترین یافته‌های علمی را پس از بررسی دقیق، گردآوری کند. بدیهی است که نگارش چنین منابع مرجعی، کار حساس و ظریفی است که از آغاز تا انجام، حوصله، دقت و ممارست گروهی می‌طلبد. هم‌چنین دانشنامه‌ها نیازمند پشتیبانی مالی و معنوی متولیان امر هستند، تا کار با برنامۀ مدوّنی شروع شود و با تدبیر پیش برود و به نتیجۀ روشنی برسد. ‌از جمله حوزه‌هایی که سال‌ها است نیاز به نگارش دانشنامه‌ای جامع، در آن بیش از پیش احساس می‌شود، حوزۀ نظریه و نقد ادبی است، که در چند سال گذشته، تلاش‌هایی در این زمینه صورت گرفته، اما پاسخ‌گوی نیازهای جدی پیش‌رو نیست و لازم است دامنۀ کار وسیع‌تر و هدفمندتر در نظر گرفته شود. در این پژوهش کوشیده-ایم با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی، ضمن تأکید بر ضرورت‌های تدوین دانشنامه‌های علمی و روشمند در گسترۀ نظریه و نقد ادبی، به دستاردها، نیازها و چالش‌های پیش‌روی این عرصه نگاه جدّی‌تری داشته باشیم. دستاوردهای پژوهش گویای این است که دانشنامه‌های تدوین شده، هر کدام به نوعی با نقیصه یا نقیصه‌هایی مواجه هستند که راه برون‌شد از این مشکل، تألیف گروهی، تبعیت از شیوه‌نامه‌های استاندارد بین‌المللی، توجه به دستاوردهای ادبای ایرانی دربارۀ علوم ادبی و بلاغی و بهره‌گیری از اطلاعات شاخص رسانۀ اینترنت و... است.
کلیدواژه ها
دانشنامه‌نویسی، نظریه‌های ادبی، نقد ادبی، نیازها، چالش‌ها
وضعیت: پذیرفته شده