گرشاسب‌نامه در کشاکش حماسه و غنا(بررسی کیفیت زبانی گرشاسب‌نامه در قیاس با شاهنامه فردوسی با تکیه بر نظریه «اضطراب تأثیر» هرولد بلوم و نظریه «قطب استعاری و مجازی زبان» یاکوبسن)
کد مقاله : 1162-CPLLR
نویسندگان
ایراندخت فرخی *
مدرس حق التدریس در دانشگاه
چکیده مقاله
گرشاسب‌نامۀ اسدی طوسی از مهم‌ترین متون حماسی ادبیات فارسی پس از شاهنامۀ فردوسی است. مقالۀ حاضر برآن است تا زبان گرشاسب‌نامه را از منظر انطباق با مشخصات هریک از زبان‌های حماسی و یا غنایی بررسی کند. فرضیۀ این مقاله این است که زبان اسدی طوسی در کتاب گرشاسب‌نامه، تمایلی آشکار به زبان غنایی دارد و از مختصات زبان حماسی به دور است. این عدم تطابق ریشۀ اساسی عدم توازن موجود در شیوۀ بیان حماسی گرشاسب‌نامه است. در این مقاله ابتدا دلایل انتخاب این شیوۀ بیان متفاوت از منظر اضطراب تأثیر هرولد بلوم بررسی شده‌است و در ادامه با بررسی آراء یاکوبسن در باب مختصات زبان حماسی و زبان غنایی، وجوه تمایز این دو زبان در چهار دستۀ اصلیِ قطب استعاری و مجازی زبان، کارکردهای زبان، شیوۀ روایت و صور خیال دسته‌بندی شده است. در گام بعدی زبان گرشاسب‌نامه از منظر این چهار وجه تمایز بررسی و تمایل آشکار اسدی به استفاده از زبان غنایی در گرشاسب‌نامه اثبات می‌شود.
کلیدواژه ها
اسدی طوسی، گرشاسب‌نامه، زبان حماسی، زبان غنایی، نظریۀ اضطراب تأثیر، هرولد بلوم
وضعیت: پذیرفته شده