تناسب «طنبی و «پای خم» در بیتی از حافظ
کد مقاله : 1153-CPLLR
نویسندگان
علی حیدری *
استاد دانشگاه لرستان
چکیده مقاله
حافظ یکی از شاعران صاحب‌سبک مطرح شعر فارسی است که برای ذکر اغلب واژگان شاخص در هر بیت معمولاً دلایل خاص هنری خود را دارد. اگر نگوییم برای ذکر تمام کلمات با جرأت می‌توان گفت که برای اغلب کلمات، ملاحظات معنایی یا لفظی را مد نظر داشته‌است. برای مخاطب آشنا با شعر حافظ کاملاً آشکار است زمانی که او از واژه‌ای کم کاربرد استفاده می‌کند یا واژه‌ای را غیرمنتظره به‌کار می‌برد، حتماً دلیل هنری خاصی دارد و بخشی از التذاذ هنری شعر او مدیون کشف آن روابط است. فارغ از ایهام‌ها و تناسبات و ایهام تناسبات و... که بیانگر اقتدار هنری حافظ است، تناسبات و ایهام تناسبات پنهان او که اغلب آگاهانه در کنار هم چیده شده‌اند، راز زیبایی برخی از ابیات او هستند. در مقالة حاظر به روش تحلیلی توصیفی در مورد تناسب واژة «طنبی» با «پای خم» در بیتی از غزلیات حافظ که فقط یک بار در دیوان او آمده و در سایر دیوان‌ها نیز کم‌تر مورد توجه قرار گرفته‌، بحث و بررسی شده‌است. مقایسه و سنجش طنبی با پای خم در بیت حافظ، علاوه بر آنچه که در شروح آمده، بر پایة مرطوب بودن (پا در گل بودن) «خم» و «طنبی» استوار است.
کلیدواژه ها
حافظ، طنبی، پای خم، آب
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی