هویّت ایرانی در آثار روح‌الله خالقی با تکیه بر سرود ای ایران
کد مقاله : 1143-CPLLR
نویسندگان
محمدرضا عزیزی *
کاندیدای دکتری تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، ایران.
چکیده مقاله
سرود ای ایران، اثر برجسته موسیقایی ایران که توسط روح‌الله خالقی آهنگسازی و حسین گل‌گلاب شعر آن را سروده است، به‌عنوان نماد هویت ملی ایرانیان در دوران معاصر شناخته می‌شود. این پژوهش به‌منظور تحلیل نقش موسیقی و شعر سرود ای ایران در بازآفرینی هویت ایرانی و بررسی پیوند آن با سنّت‌های موسیقی ایرانی انجام شده است. روش تحقیق این مطالعه کیفی بوده و از رویکرد هرمنوتیکی برای تحلیل موسیقایی و اجتماعی سرود استفاده شده است. در این راستا، منابع مختلف تاریخی، تحلیلی و نظری شامل آثار گادامر و بنسون به‌منظور تحلیل معنای سنّت، بداهه‌پردازی و دیالوگ موسیقایی در اجرای این سرود، به کار گرفته شده‌اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که سرود ای ایران نه‌تنها در بُعد موسیقایی به‌طور خاص از ابزارهای سنّتی ایرانی مانند دستگاه شور بهره برده، بلکه در ساختار شعری و موسیقی ارکسترال خود عناصر مدرن را نیز گنجانده است. این ترکیب سنّت و مدرنیته موجب می‌شود که سرود به‌عنوان نمادی زنده و پویا از هویت ایرانی، قابلیت بازآفرینی در زمان‌های مختلف را داشته باشد. علاوه بر این، از جنبه اجتماعی، سرود ای ایران در هر اجرا به‌عنوان یک آیین جمعی عمل کرده و از طریق مشارکت مردم، معنای جدیدی از هویت ایرانی را بازآفرینی می‌کند. این پژوهش همچنین نشان می‌دهد که تأثیر بداهه‌پردازی جمعی در اجرای این اثر، بر اساس نظریات بروس الیس بنسن، در تعامل با مخاطبان، موجب گسترش معنای هویت ایرانی در بسترهای اجتماعی مختلف می‌شود.
کلیدواژه ها
روح‌الله خالقی، حسین گل گلاب، ای ایران، هویّت ملی، هرمنوتیک.
وضعیت: پذیرفته شده