سازکار سیر و سلوک عرفانی از دیدگاه پدیدارشناسی
کد مقاله : 1134-CPLLR
نویسندگان
عاطفه امیری فر *1، سید علی قاسم زاده2
1ندارم
2ریاست دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)
چکیده مقاله
نشانه‌شناسی کلاسیک، جهان را میان سوژه و دیگری تعریف می‌کند. لاندوفسکی توانست با رویکرد پدیدارشناسی در این حوزه تغییراتی بنیادین و نظام‌مند ایجاد کند و الگوی ارتباط میان سوژه و دیگری را از دریچه نظام‌های معنایی بازتولید کند. نظام‌هایی معنایی برنامه‌مدار و مجاب‌سازی در گفتمان عرفان به عنوان بستری انسانی و اجتماعی قابل بررسی است. در هر دوی این نظام‌ها پیر و مرشد در مقام سوژه‌ای قدرتمند و ساحتی برتر عمل‌گرایی دارد و سالکان و مخاطبان عرفان در سوی دیگر به عنوان سوژه‌هایی مشارکت‌کننده با نقش‌‌هایی مضمونی حضور دارند؛ اما پیروانی انسانی و اجتماعی‌اند که عموما مشارکتی یک‌سویه دارند و هر سوژه‌ای به شیوة خود متن عرفان را معنا می‌بخشد؛ بااین‌حال، اهداف مشترکی دارند. این جستار به شیوه توصیفی- تحلیلی مبتنی بر رویکرد پدیدارشناسی لاندوفسکی به این نتیجه رسیده است که نمود این دو نظام معنایی را در گفتمان عرفان می‌توان در حضور ساحت برتر به عنوان پیر و مرشد و نظم پیوستار سیر و سلوک مشاهده کرد و انگیزه مشارکت اهل عرفان در این نظام‌ها بر اساس الزامات اجتماعی و اهداف مشترک و انگیزه‌ توافقی عرفانی است. که مصادیق آن در متون متصوفه و روایت‌های عرفانی بسیار دیده می‌شود.
کلیدواژه ها
گفتمان عرفان، نظام‌های معنایی، برنامه‌مدار، مجاب‌سازی، انگیزه توافقی، لاندوفسکی.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی