| تحلیل نشانه‌های دوبارزادگی در زندگانی امام محمد غزالی بر اساس نظریة ویلیام جیمز |
| کد مقاله : 1091-CPLLR |
| نویسندگان |
|
میلاد صلاحی خلخالی * دانشگاه شهید بهشتی |
| چکیده مقاله |
| ویلیام جیمز دین‌پژوه و روانشناس آمریکایی در کتاب «تنوع تجربة دینی» طرحی نظام‌مند در باب انواع تجارب معنوی پیشنهاد می‌دهد. او دسته بندی جدیدی از دین‌داران ارائه می‌کند. بر این مبنا درباب دو وضعیت ذهنی-روانی سخن می‌گوید و نام آن را افراد دارای ذهن سالم و روح‌های بیمار می‌نهد.در این بافتار کسانی که ذهنی سالم دارند شادکام و بی شک و شبهه و اندوه‌‌اند، جنبه‌های تیرة عالم را نمی‌بینند و گویی یک بار زاده شده‌اند. اما کسانی که روحی رنجور دارند احساساتی چون افسوس، ترس، ناامیدی و.... را در خود می‌یابند. ابهام در سرنوشت، شُرور عالم، درد و مشقت غایی هستی و... عواطفی‌ست که این افراد با آن‌ها دست به گریبانند. اما جیمز از فرآیندی صحبت می‌کند که برخی از آن‌ها از سر می‌گذرانند و روح مشتتشان تحول و ترقی می‌یابد. آن‌ها این تغییر را به مثابة «تولدی دوباره» تلقی می‌کنند. این فرآیند رهایی که امری روانشناختی‌ست در طرح جیمز «دوبارزادگی» نامیده می‌شود. می‌توان زیست ابوحامد غزالی را در پرتو نظریة دوبارزادگی جیمز واکاوی کرد . کتاب «المنقذ من الضلال»، در کنار مجموعة مکاتیب، اطلاعات معتبری دربارة زندگی او به دست می‌دهد. بر اساس الگوی جیمز، زیست شخصی و روحی غزالی را می‌توان به پیش از دوبارزادگی و پس از آن تقسیم کرد. وی در المنقذ از احوالی که بر وی عارض می‌شد سخن می‌گوید. احساساتی چون ناامیدی، شک و ترس. این احساسات از وی فردی با خویشتن دوگانه ساخته بود. اما تجربه‌ای معنوی بر او عارض می‌شود و دوباره زاده می‌شود. این دوبارزادگی در جنبه‌های مختلف زیست او پیداست |
| کلیدواژه ها |
| ویلیام جیمز، ابوحامد محمد غزالی، دوبارزادگی، روح بیمار و ذهن سالم |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |