ملّا آنی و ساقینامۀ نوشناختۀ او
کد مقاله : 1084-CPLLR
نویسندگان
عباس پارساطلب *، حمیدرضا فهندژ سعدی
دانشگاه تهران
چکیده مقاله
ساقی‌نامه‌ها اشعاری خطابی در وصف باده و شرابِ عرفانی هستند که اگرچه از قرن ششم و شاید کمی قبل‌تر، از آن‌ها نمونه‌هایی در دست است، امّا رونق و رواج آن‌ها را در روزگار حکومتِ صفوی و بعد از آن باید سراغ گرفت. در جُنگ کتابخانۀ مجلس به شمارۀ 13875 ساقی‌نامه‌ای در قالب ترجیع‌بند آمده است که کاتبِ جُنگ نامِ شاعرِ ساقی‌نامه را «ملّا آنی» ثبت کرده است. در این مقاله سعی شده است ضمنِ تصحیحِ ساقی‌نامۀ مزبور، دربارۀ احوال ملّا آنی و سرگذشت او نیز مطالبی نوشته شود. اگرچه اطّلاعات دربارۀ او بسیار اندک و گاهی آشفته و نابسامان به نظر می‌رسد، امّا با این حال یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که برای رسیدن به هویّت اصلیِ او باید در تذکره‌ها و کتاب‌های تاریخ ادبیات سرگذشت شاعرانی چون آنی هروی، آنی کشمیری، آبی ترشیزی و صدقی هروی را مورد مطالعه و ارزیابی قرار داد. همچنین در این بررسی‌ها سرگذشت ادیبی فاضل و معلّمی توانمند چون مولانا محمّد آنی هروی را نیز باید دنبال نمود که به احتمال فراوان زندگی او با ملّا آنیِ مورد بحث آمیختگی‌هایی دارد.
کلیدواژه ها
ساقی‌نامه، آنی هروی، آنی کشمیری، آبی ترشیزی، صدقی هروی.
وضعیت: پذیرفته شده