تحلیل انتقادی زبان لوطی‌ها در فیلم‌نامه‌های علی حاتمی
کد مقاله : 1076-CPLLR-FULL
نویسندگان
مجید هوشنگی *1، مرضیه حسنی2، رضوان مبینی2
1استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
2کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران.
چکیده مقاله
در نگرش نو به آثار هنری، وجهی از شناخت مورد توجه قرار می‌گیرد که از آن به ادبیت و آشنایی زدایی یاد می‌کنند که بخش مهمی از آن با نقد بلاغی ایرانی همسویی خواهد داشت. در این نگاه، میزان زیبایی شناسی یک اثر ادبی، با بسامد برجسته سازی‌های متن در محورهای قاعده افزایی و قاعده کاهی که به حوزه بیان و بدیع در بلاغت ایرانی نزدیک است، وابستگی مستقیم خواهد داشت. اما نگرش‌های ساختاری، گاه این فرض را مورد تردید قرار داده و اصل تناسب و نیاز مخاطب و متن را در کاربست صنایع بلاغی به عنوان اصل مهم در ارزشگذاری آثار مورد توجه قرار می‌دهد. از سویی، علی حاتمی به عنوان مولف سینمای ادبی، سعی در بازآفرینی فضا و بافت متون کلاسیک در نوع جدید فیلمنامه داشته و تلاش می‌کند از اثر خود، وجهه‌ای فراتر از یک فیلم با واحد تصویر برجای بگذارد. لذا این پژوهش سعی دارد تا با بررسی و تحلیل ادبیت جاری در زبان لوطی‌های فیلم‌نامه‌های علی حاتمی، با روشی توصیفی- آماری به تحلیلی از این رویکرد بپردازد. به اجمال نتایج تحقیق نشان خواهد داد که بر خلاف تلاش حاتمی در کاربست زبان برجسته برای این تیپ شخصیتی در بالا بردن ارزش ادبی متن خود، عملا این فرایند به یک ضد ارزش در آثار او تبدیل شده و با ادبیت جاری در دیالوگ‌های جاهلانه او، به فاصله گرفتن اثر از مخاطب و بافت تاریخی و واقعیت جامعه می‌انجامد.
کلیدواژه ها
نقد بلاغی، ادبیت، دیالوگ، علی حاتمی، مادر، هزاردستان
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی