شگردهای ظنز در داستان‌های منتخب کودک و نوجوان ایرانی و غیرایرانی
کد مقاله : 1046-CPLLR-FULL
نویسندگان
نرگس صباغی1، فاطمه کاسی *2
1کارشناسی ارشد
2هیئت علمی دانشگاه پیام نور
چکیده مقاله
در ادبیات داستانی، نویسنده با بهره بردن از شگردهای متنوع، فضایی کمدی می‌آفریند و نکته‌ها و آموزه‌ها را در آن لفاف، می‌گنجاند، تا مخاطب با شوق بیشتری به اصل مطلب، بیندیشد. طنز می‌تواند مسائل بسیاری را بیان کند که نمی‌توان به صراحت، بیان کرد. هنگامی که درام نتواند حق مطلب را ادا کند، طنز ابزاری است که به کار می‌آید و تیغ برایی دارد. در این مقاله شگردهای طنز در هشت کتاب ایرانی و غیرایرانی با نام‌های: «داماد فرمانده لشکر»، «جاسم رمبو»، «لبخندهای کشمشی یک خانواده خوشبخت»، «شلوارهای وصله‌دار»، «ماتیلدا»، «تعطیلات نیکلا»، «داستان های امیل» و «مانولیتو» به روش توصیفی تحلیلی، تحلیل شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مهمترین و برجسته‏ترین مؤلفه‏های طنزآفرینی در نویسندگان ایرانی، طنز غافل‌گیری و انواع طنز زبانی مانند توصیف طنزآلود، تشبیه خنده‌دار، کنایه و ... است که در کتاب «شلوارهای وصله‌دار» و «لبخندهای کشمشی یک خانواده خوشبخت»، بیشترین بسامد را دارد. نویسندگان خارجی هم، از انواع طنز موقعیت مانند غافلگیری، کوچک‏سازی و بزرگ‌سازی، بهره برده‌اند. طنزهای چهار کتاب نویسندگان خارجی، بیشتر، طنز موقعیت است. حتی کتاب مانولیتو که تنوع و فراوانی طنز در آن بسیار زیاد است نیز طنز موقعیت بیشتری دارد تا طنز زبانی و چهار کتاب نویسندگان ایرانی، هم از طنز موقعیت و هم از طنز زیانی، بهره برده‌اند، ولی طنز زبانی در آن‌ها قوت بیشتری دارد. در طنز کودک، شگرد شخصیت‌پردازی، طنز موقعیت برجسته و شگرد طنز کلامی کم‌رنگ می‌شود، چرا که کودکان پیچیدگی‌های زبانی را نمی‌شناسند.
کلیدواژه ها
ادبیات کودک و نوجوان، طنز، شگردهای طنز، نویسندگان ایرانی، نویسندگان غیرایرانی
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی